Ανατόλ Φρανς (Anatole France): "Η Ανταρσία των Αγγέλων"



Τίτλος : Η Ανταρσία των Αγγέλων
Συγγραφέας : Ανατόλ Φρανς (Anatole France)
Εκδόσεις : Ελευθεροτυπία
Μετάφραση : Λόϊσκα Αβαγιανού



Ένα βιβλίο που υπήρχε στην βιβλιοθήκη μου εδώ και πολλά χρόνια και υπομονετικά περίμενε την σειρά του να αναγνωσθεί. Ξεκίνησα να το διαβάζω, περιμένοντας να βρω ένα ευχάριστο και διασκεδαστικό βιβλίο, σύμφωνα με τις παρουσιάσεις.

Πραγματικά έτσι ήταν. Όσο όμως η ανάγνωση κυλούσε, έχανε τον χαρακτηρισμό διασκεσαστικό και γινόταν βαθιά διδακτικό. Τουλάχιστον στα δικά μου μάτια. Δεν συνίσταται για θρησκόληπτους και θεοφοβούμενους. Δεν θα εκτιμήσουν την ιστορία. Δεν θα κερδίσουν κάτι από την ανάγνωση του.

Όλη η ιστορία είναι μία λεπτή σάτιρα. Οι προοδευτικοί άγγελοι εξορίζονται από τον ουρανό και συγχρωτίζονται με τους ανθρώπους. Δεν τους είναι ιδιαίτερα δύσκολο, γιατί έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτούς, τα ίδια πάθη. Η διαφορά είναι ότι αγαπούν τους ανθρώπους και θέλουν την ευτυχία τους. Για το λόγο αυτό και αποφασίζουν να εξεγερθούν εναντίον ενός θεού τον οποίο θεωρούν απατεώνα, μισαλλόδοξο, κακό και μικρόνοο (μερικοί από τους χαρακτηρισμούς τους). Καθοδηγητής τους είναι ο Εωσφόρος που είναι πραγματικά αυτό που δείχνει το όνομα του. Ταυτίζεται από τον συγγραφέα με τον Θεό Διόνυσο, αυτόν που έφερε την χαρά στους ανθρώπους, το ανοιχτό πνεύμα, τον πολιτισμό και τον στενό εναγκαλισμό με την φύση. Αυτόν που φέρει το "Φως" όπως δεικνύει και το όνομα του.

Ο συγγραφέας, βαθύς γνώστης της Ελληνορωμαϊκής ιστορίας, συμπυκνώνει Ιστορία είκοσι και πλέον αιώνων, μέσα σε τριάντα σελίδες. Περιγράφει την επικράτηση του Ιουδαιοχριστιανισμού σε βάρος του Ελληνορωμαϊκού Πνεύματος με πολύ απλό βασισμένο στα ιστορικά στοιχεία.

Έχοντας πρόσφατη την Γαλλική Επανάσταση, προσδίδει πολλά από τα στοιχεία της, στη επικείμενη ανταρσία των αγγέλων. Αποτελεί παράλληλα και μία πηγή γνώσεων για τα Ιστορικά πρόσωπα και την ζωή εκείνης της εποχής. Βρίσκω πολλά στοιχεία της γραφής του Ουμπέρτο Έκο στον συγγραφέα. Θεωρώ λοιπόν τον Ανατόλ Φράνς ένα πρότυπο από το οποίο εμπνεύστηκε ο Έκο.

Διαβάζοντας για την προετοιμασία της εξέγερσης των αγγέλων, θα αναγνωρίσεται πολλούς ανθρώπινους χαρακτήρες που τους συναντάμε συνεχώς στην πορεία της ιστορίας και στα μεγάλα γεγονότα της. Οι άγγελοι ταυτίζονται με τους ανθρώπους στις συμπεριφορές τους. Θα λέγαμε ότι "ανυψώνει τους ανθρώπους" ή "υποβιβάζει τους αγγέλους".

Δεν θέλω να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες για την υπόθεση, για να μην χαλάσω την απόλαυση του μελλοντικού αναγνώστη.

Αυτό όμως που φωνάζει το βιβλίο, είναι ο λόγος για τον οποίο ο άγγελος αποφάσισε να κάνει επανάσταση για να ρίξει τον θεό. Τυχαία βρέθηκε σε μία μεγάλη βιβλιοθήκη και μην έχοντας κάτι άλλο να κάνει, άρχισε να διαβάζει. Πλουτίζοντας τις γνώσείς του και το πνεύμα του, άρχισε να αναθεωρεί αυτά που πίστευε μέχρι τότε. Η γνώση τον οδήγησε σε μία πιο κριτική θεώρηση της ζωής και του δημιουργού της.
Τι διαφορετικό από τον όφι των πρωτόπλαστων (κατά τις γραφές) που τους πρόσφερε γνώση και τιμωρήθηκαν γιατί την δέχτηκαν;

Η γνώση είναι Δύναμη, είναι Ελευθερία (του πνεύματος).
Αυτό το οποίο εδώ και πολλούς αιώνες καταδιώκει ο Ιουδαιοχριστιανισμός. Την Γνώση.
Μετά την Γνώση ακολουθεί η Περίσκεψη. Μετά την Περίσκεψη ακολουθεί η Απόρριψη. Απόρριψη αυτών που θεωρούμε δεδομένα. Μετά την Απόρριψη ακολουθεί η Αναζήτηση. Αναζήτηση για την Αλήθεια. Αλήθεια που να βασίζεται στην Επιστήμη. Στην Επιστήμη που θα δώσει απαντήσεις στις αναζητήσεις και στα ερωτήματα μας πέρα από τις προλήψεις και τις "αποκαλύψεις" που μας έχουν περάσει εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια.

Για να κλείσω, ένα βιβλίο που πιστεύω αξίζει να διαβάσουμε. Θα αποκομίσουμε κάτι καλό.
 
Last edited by a moderator:

Πεταλούδα

Θαλασσογέννητη Ελπίδα των Ηλιόμορφων Ονείρων
Προσωπικό λέσχης
Πολύ ενδιαφέρον μου φαίνεται το βιβλίο, φίλε Αδαμάντιε. Ευχαριστούμε για την ωραία παρουσίαση!
 
Είχα διαβάσει την Ανταρσία των Αγγέλων στην αρχή της χρονιάς, μου άρεσε χωρίς όμως να με ενθουσιάσει. Είχα διαβάσει εκείνη την περίοδο τον Μαιτρ και τη Μαργαρίτα που είχε παρόμοιο σκεπτικό: πολιτική κριτική με θρησκευτικές προεκτάσεις (αν μπορώ να το θέσω έτσι.) Και επειδή το μυθιστόρημα του Μπουλγκάκοφ με συγκλόνισε, με ενθουσίασε και με άγγιξε όσο δεν έχει καταφέρει άλλο βιβλίο, η Ανταρσία έμεινε στο περιθώριο και δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες μου. Ο τρόπος γραφής του Φραντς πάντως μου άρεσε πολύ, θα ξαναδιαβάσω εργο του σίγουρα.
 
Και εγώ όπως πολλοί έφτασα στον Φρανς πρώτα με τα δύο βιβλία που είχε δώσει η ελευθεροτυπία, το "Η ανταρσία των αγγέλων" και το "Οι θεοί διψούν" και τα δύο πολύ ευχάριστα και σίγουρα κερδίζεις πολλά από αυτά. Όσον αφορά την ανταρσία των αγγέλων, η πολυσέλιδη διήγηση ενός αγγέλου για την πορεία του στους αιώνες , που δείχνει ουσιαστικά την πορεία του ανθρώπινου πνεύματος μέσα από κορυφές (αρχαία ελλάδα) και καταπιέσεις (μεσαίωνας) θεωρείται από εμένα αριστουργηματική και καταδεικνύει τις δυσκολίες που πρέπει να συναντήσει το "φως" της επιστήμης και της γνώσης μέχρι να νικήσει το σκοτάδι της αμάθειας και της καταπίεσης. Στο τέλος πάντως υπονοείται ότι όταν ο επαναστάτης καταλάβει την εξουσία, γίνεται ίδιος με αυτό που καταπολεμούσε και πρέπει να γίνει νέα επανάσταση κλπ κλπ. Είναι η φύση του ανθρώπου να διαφθείρεται με την εξουσία και κατ' επέκταση η αέναη μάχη μεταξύ καινούριου και κατεστημένου. Δεν έχω εύκαιρο το βιβλίο για να παραθέσω ένα καταπληκτικό μικρό απόσπασμα αλλά θα επανέλθω...
 
Μελoυζινα ειναι εξαιρετικo βιβλιo...αυτo πoυ πιστευω πως θα σε συναρπασει ειναι τo τελoς ...(η σταση πoυ τελικα κραταει o εωσφoρoς - Διoνυσoς)
 
Είχα διαβάσει εκείνη την περίοδο τον Μαιτρ και τη Μαργαρίτα που είχε παρόμοιο σκεπτικό: πολιτική κριτική με θρησκευτικές προεκτάσεις (αν μπορώ να το θέσω έτσι.) Και επειδή το μυθιστόρημα του Μπουλγκάκοφ με συγκλόνισε, με ενθουσίασε και με άγγιξε όσο δεν έχει καταφέρει άλλο βιβλίο, η Ανταρσία έμεινε στο περιθώριο και δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες μου.
Διάβασα κι εγώ την Ανταρσία των αγγέλων, ενώ πριν λίγο καιρό είχα διαβάσει το βιβλίο του Μπουλγκάκοφ. Θα συμφωνήσω πως υπάρχουν αρκετά κοινά σημεία ανάμεσα στα δύο βιβλία αλλά μπορώ να πω πως μού άρεσαν εξίσου.
Πράγματι η ''Ανταρσία των αγγέλων'' πρόκειται για ένα βιβλίο που σε προβληματίζει και σε βάζει σε σκέψεις όσον αφορά τον χριστιανισμό και τη δύναμη που έχει η μόρφωση.
Κι όσο κι αν πρόκειται για έργο μυθοπλασίας δεν παύει να κρύβει πολλές μεγάλες αλήθειες.
 
Top